Baharı iliklerimizde hissettiğimiz bu günlerde yine adil gıdaya dair eskiden yeniden kaynakları derlediğimiz bir bültenle karşınızdayız. Günden güne güçlenen topluluğumuz içinde de Nisan ayında güzel buluşmalar olmasını planlıyoruz; takipte kalınız.

Bundan önceki bültenlere buradan erişebilirsiniz.
E-postalarınızı bekliyoruz!

TOPLULUKTAN HABERLER
“İyi Tabağın Peşinde”

Adil Gıda Topluluğu olarak adil gıda ekosisteminin farklı yerlerinde duran aktörleri ve yapıları bir araya getirmek, bu alanın temel konularını geniş bir topluluk olarak tartışmaya açmak olarak tarif ettiğimiz temel amacımız doğrultusunda, 4 Ocak 2024 tarihinde Postane’de “Ürün Geliştirme” temalı bir buluşma gerçekleştirmiştik. Bu buluşmada öne çıkan konulardan biri de, iyi bir tabağın iyi ürüne dayanmak zorunda olduğu; iyi ürünün yerel, besleyici ve lezzetli olması gerektiği; bunu sağlamanın yolunun da adil bir gıda ekosistemi oluşmasından geçtiği kabulüyle, adil gıda üreticileri ile restoranların bir araya geleceği bir sistemin kurulmasıydı. Ancak böyle bir sistemin sağlıklı bir şekilde kurulması için öncesinde ciddi bir hazırlık süreci gerektiği konusunda da tüm taraflar hemfikirdi. Bu yolda ilk adım, gastronom ve yerel lezzetler uzmanı Tangör Tan’ın önerileriyle şekillenen “İyi Tabağın Peşinde: Adil Gıda Ekosisteminde Üretici-Şef İlişkilenmeleri” adlı buluşma ile atıldı.

15 Mart 2024 Cuma günü Postane’de gerçekleşen buluşmada, adil gıda ekosistemi içerisindeki üreticilerle şeflerin işbirliğine dair ülkemizdeki öncü deneyimleri dinledik, şeflerin gıda adaletinde oynadığı kritik rol üzerine düşünüp konuştuk. Moderatörlüğünü Bediz Yılmaz’ın üstlendiği buluşmanın konuşmacıları gastronom Tangör Tan (MSA ve Özyeğin Üniversitesi), kent çiftçisi Beyhan Uzunçarşılı (Urban Garden), Türkiye’nin ilk yeşil Michelin yıldızı sahibi şefi Maksut Aşkar (Neolokal), Postane bünyesinde hayata geçirilen Gıda Adaleti Ekosistemi Haritası’nın emektarlarından Mert Balıkçı ve Postane gıda operasyonu direktörü Can Arıkan idi. Buluşmada üreticilerle restoranlar arasında sağlıklı ve uzun soluklu bir işbirliği kurulması için güzel öneriler dile getirildi, bu ilişkilenmenin sonraki adımlarına dair planlar yapıldı.

Bu keyifli ve umut verici sohbeti kaçıranlar Youtube sayfamızdan izleyebilirler.

PROJE
Zehirsiz Sofralar Platformu

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin, Avrupa Birliği tarafından Sivil Toplum Diyaloğu V Programı kapsamında finanse edilen ve Avrupa Pestisit Eylem Ağı (PAN Europe) ortaklığında yürüttüğü Zehirsiz Sofralar projesi Nisan 2019’da başlamıştı. Pestisitlerin tüm canlılar için zararlarına ve alternatif tarım sistem ve yöntemlerine dikkat çekmek üzere yürütülen proje sürecinde pek çok sivil toplum kuruluşunun katılımı ile Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı kuruldu ve 21 Kasım 2019’da Zehirsiz Kampanya başlatıldı. 100’ün üstünde sivil toplum kuruluşu ve sivil inisiyatifin bir araya gelerek 2019’da kurduğu Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nın 28 Şubat 2020’de İstanbul’da aldığı karar ile ağın adı Zehirsiz Sofralar Pestisit Eylem Ağı olarak değiştirilirken, örgütler birlikteliklerini daha büyük bir amaç doğrultusunda platforma dönüştürme kararı aldı. Toplam 61 örgütün uzlaşması ile Temmuz 2021’de Zehirsiz Sofralar Platformu kuruldu. 

Platformun amacı; soframıza gelen gıda ile gıda dışı tarımsal ürünlerin bulunabilir, erişilebilir, sağlıklı ve güvenilir olmasını sağlamak için yapılacak bütün faaliyetlerde kamusal refahı, gelecek kuşakların ve tüm canlıların yaşam hakkını gözetip ekosistemi koruyacak; iklim krizini de dikkate alarak uzun vadeli, ihtiyaç odaklı, yerelliği ve kendine yeterliliği öncelikleyen, kadim bilgi ve pratikleri de dikkate alan, adil bir bakış açısını egemen kılmak olarak belirlendi.

Avrupa Pestisit Eylem Ağı ortaklığında ve Zehirsiz Sofralar Platformu işbirliği ile yürütülen Zehirsiz Kentlere Doğru projesi, 1 Nisan 2021 tarihi itibarıyla başladı. Bu proje ile, Türkiye’de pestisitlerin ve zararlılarla mücadelede kullanılan kimyasal aktif madde içeren biyosidal ürünlerin kullanımının ve belediyelerin bu konudaki mevcut durumunun tespit edilmesi, bu ürünlerin zararları konusunda kamuoyunda farkındalık yaratılması ve ekolojik, doğa dostu alternatiflerin belediyeler tarafından kullanımının teşvik edilmesi hedeflendi. Türkiye’nin farklı bölgelerinden 47 belediyenin katıldığı anket sonuçları “Türkiye’deki Belediyelerde Zararlı Mücadelesi Durum Analizi” raporunda yayınlandı. Halk sağlığı, çevrenin korunması, doğa dostu üretim yöntemleri ve tüketim alışkanlıkları konularında çalışan Buğday Derneği’nin belediyeler ile proje kapsamında geliştirdiği işbirliği çerçevesinde zehirsiz uygulamaların yaygınlaşması için adımlar atıldı.

Zehirsiz Sofralar Platformu tarafından desteklenen proje kapsamında, pestisitlerin ve zararlılarla mücadelede kullanılan kimyasal aktif madde içeren biyosidal ürünlerin zararlarını ve zehirsiz yöntemleri anlatan kaynakların yer aldığı bir web sitesi hazırlandı; belediye temsilcileri ile birlikte iyi örnekler ortaya koyan yerel yönetimler ziyaret edildi; belediye temsilcileri ve uzmanların katılımıyla dünya ve Türkiye’den iyi örneklerin, alternatif yöntemlerin ve uygulamaların anlatıldığı webinarlar düzenlendi; “Belediyeler İçin Zararlılarla Zehirsiz Mücadele Rehberi” ve “Vatandaşlar İçin Zehirsiz Kentlere Doğru Uygulamalar Rehberi” yayımlandı. 

VİDEO
Zehirsiz Sofralar Belgeseli

21 Ağustos 2020 tarihli Zehirsiz Sofralar Belgeseli, tarım zehirleri olarak bilinen pestisitlerin nasıl ortaya çıktığı, zararları ve doğa dostu alternatiflerini ele alıyor. Yukarıda bahsettiğimiz Zehirsiz Sofralar projesi kapsamında yapılan belgeselde, konunun uzmanları ve çiftçiler bir yandan pestisitlerin yok edici etkilerini anlatırken, diğer yandan da zehirsiz üretim ve sofraların mümkün olduğunu gösteren alternatif yöntemlere dair uygulamalardan bahsediyor.

OKUMA
GEL-ADİL VE SAĞLIK GIDA RAPORU

GEF (Green European Foundation) bünyesinde yürütülen Adil ve Sağlıklı Gıda Projesi kapsamında Kati Van de Velde ve Dirk Holemans tarafından kaleme alınan, Yeşil Düşünce Derneği tarafından Türkçe’ye çevrilen “Adil ve Sağlıklı Gıda” adlı rapor, adil ve sağlıklı bir gıda sistemi için önemli bir kaynak niteliğinde.

Raporda Avrupa ve dünyada tarım ve gıda politikalarının tarihçesi ve bugünkü durumu ele alınıyor; tarım ve gıda üretim-dağıtım politikalarının iklim krizi, toprak kaybı, çölleşme, düşük gelir, sağlıklı gıdaya ulaşamama, beslenme eksikliği gibi ekolojik ve sosyal adalet üzerindeki yıkıcı etkileri birbirleriyle bağlantılı olarak inceleniyor.

BELEDİYELERDEN
İBB Büyükdere Bahçıvanlık Okulu

1928 yılında Atatürk’ün talimatıyla kurulan Büyükdere Fidanlığı ve Bahçıvanlık Okulu uzun yıllar atıl durumda kaldıktan sonra, 2023 yılının sonunda İBB restorasyonuyla İstanbul’a yeniden kazandırıldı. Mekânın güncel durumunda içinde yer alan birimler arasında İSMEK bünyesinde yürütülen Bahçıvanlık Okulu, Doğa Bilimleri Kütüphanesi, Tohum Merkezi, kafe-restoran, çocuk oyun alanı ve bisiklet-yaya yolları bulunuyor.

Bu ilginç kurumun ve muazzam mekanın tarihini merak ediyorsanız, İpek Kay, Deniz Tümerdem ve Elif Soylu tarafından 2019 SALT Araştırma Fonu desteğiyle yürütülmüş “Üreterek Öğrenme Mekânı: Büyükdere Fidanlığı ve Pratik Bahçıvan Yetiştirme Yurdu” başlıklı araştırmaya dair kapsamlı röportajı okuyabilirsiniz.

PODCAST
Tadına Doyulmaz

Yemek kültürü yazarı, çevirmen ve Akdeniz tarihçisi Nazlı Pişkin tarafından hazırlanan Tadına Doyulmaz, “gıdayı, üreticiyi merkeze alarak her yönüyle yemek kültürüne dair kaybettiklerimizi hatırlamaya, bugünkü durumu ortaya koyup geleceği şekillendirmeye davet eden” bir podcast serisi. Zafer Yenal’la sürdürülebilirlik üzerine yapılan sohbeti özellikle öneriyoruz.